Kolka u niemowląt - co to jest i jak ją rozpoznać?

Kolka u niemowląt. Co to jest kolka i jak ją rozpoznać?

Kolka to pojawiające się okresowo (najczęściej między 17.00 a 24.00) napady nie dającego się ukoić krzyku (płaczu), u poza tym zupełnie zdrowego i prawidłowo rozwijającego się niemowlęcia.

Napadom krzyku mogą towarzyszyć: zaczerwienienie twarzy, podkurczenie nóg i oddawanie gazów. Dodatkowymi najczęściej relacjonowanymi przez rodziców znamionami kolki są: wzdęcie brzucha, intensywne kruczenia i przelewania zakończone oddanie gazów i niekiedy zielonkawego stolca, co niestety tylko na chwilę przerywa krzyk dziecka.

Przystawienie do piersi, czy nakarmienie przynoszą zwykle tylko krótkotrwała przerwę w napadzie krzyku, po czym powraca on z tą samą siłą.

Uwaga! Łapczywość towarzysząca karmiącemu dziecku z napadem kolki powoduje nadmierne połykanie powietrza, co dodatkowo nasilać może dolegliwości. 

Epizody płaczu (krzyku), aby spełnić kryteria aktualnie obowiązującej definicji kolki powinny trwać łącznie przez powyżej 3 h dziennie, przez ponad 3 dni w tygodniu i co najmniej przez 1 tydzień.

W jakim wieku pojawiają się kolki i kiedy najczęściej ustępują?

Przyczyna kolki nadal jest nam nieznana (pomimo ponad 50 lat intensywnych prac badawczych).

1. Kolka może być wynikiem  zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego, które prowadzą do nadmiernego, być może odcinkowego, bolesnego skurczu jelit, którego wyrazem jest przeraźliwy krzyk dziecka. Przyczyną tej dolegliwości kurczowych może być np. alergia na białka mleka krowiego, soję, nietolerancje laktozy, połykanie lub nadmierna produkcja gazów itp.

2. Kolka niemowlęca może być wyrazem zaburzonej relacji między rodzicami i dzieckiem (stany lękowe u matki) (pierwotne i wtórne kolki), brak kontaktu i wsparcia ze strony dalszej rodziny, sytuacje stresowe w rodzinie.

3. Kolka może być także ekstremalną postacią normalnego krzyku obserwowanego u większości niemowląt lub zła interpretacją krzyków (zdrowe dziecko może płakać łącznie do 2,5-3 godzin na dobę).

4. Nie wykluczone jest jednak, że kolka powodowana jest przez kilka rożnych przyczyn, których obecnie nie umiemy ściśle zdefiniować i rozpoznać.

Skąd się biorą kolki u niemowląt?

Dolegliwości pojawiają się zwykle w pierwszych tygodniach, a nawet dniach życia i kończą się samoistnie około 4-5 miesiąca życia.

Jak postępować przy kolkach? 

Ze względu na wieloczynnikowość przyczyn kolki niemowlęcej wskazanie jakieś jednej metody terapeutycznej jest zadaniem trudnym.

Uwaga! W przypadku podejrzenia nietolerancji białek mleka krowiego można zastosować próbę diety bezmlecznej u matki, jeśli dziecko karmione jest w sposób naturalny lub u dziecka karmionego sztucznie próbę czasowego zastosowania hydrolizatów białkowych o znacznym stopniu hydrolizy zamiast mleka modyfikowanego. Niekiedy bywa skuteczne stosowanie mlek o nieznacznym stopniu hydrolizy tzw. HA.

W przypadku podejrzenia nietolerancji laktozy można zastosować mleko modyfikowane bezlaktozowe lub mleko sojowe. Korzystny efekt przynosi niekiedy zmniejszenie dopływu bodźców, które napływają do dziecka z zewnątrz (np. poprzez jednostajny szum pracującej suszarki, odkurzacza itp. - w celach oszczędnościowych dźwięk można nagrać). 

Skuteczne są także herbatki ziołowe, które zawierają wyciągi z rumianku, werbeny pospolitej, lukrecji, kopru włoskiego i mięty. W przypadku nadmiernej ilości połykanych czy produkowanych gazów skuteczny może być regularnie podawany (a nie tylko doraźnie) symetykon.

Czy sposób karmienia może mieć wpływ na występowanie kolek u niemowląt? 

Techniki karmienia, które zmniejszają zasysanie powietrza przez dziecko często w istotny sposób zmniejszają częstotliwość i nasilenie kolki.

Uwaga! W przypadku podejrzenia alergii (głównie alergii na białka mleka krowiego) korzystne jest zastosowanie bardzo ściśle przestrzeganej przez matkę diety bezmlecznej (żadnych przypadkowych "grzeszków") lub diety bezmlecznej u dziecka karmionego sztucznie (hydrolizat raczej o znacznym, niż nieznacznym stopniu hydrolizy - czyli nie mleka HA). Dramatyczne diety eliminacyjne u matki przynoszą z reguły więcej szkody niż pożytku. 

Dieta matki karmiącej

Wrażliwość niemowląt karmionych naturalnie na pokarmy, które spożywa matka jest zróżnicowana i nie każde dziecko reaguje kolką nawet na bardzo wymyślne potrawy przez nią spożywane.

Uwaga! Przyjęła się, że zwłaszcza w początkowym okresie karmienia matka powinna unikać potraw wzdymających (np. groch, fasola, duża ilosć surowych warzyw), soków, surowych owoców. 

Udowodnione efekty ma w rodzinach obciążonych alergią stosowanie przez matkę diety hipoalergennej (bezmlecznej), bezjajecznej (zwłaszcza bez białka jaja kurzego), bez ryb, orzechów i owoców morza.

Kiedy do lekarza? 

Właściwa technika karmienia, przerwy w karmieniu na odbicie się, stosowanie smoczków przeciwkolkowych minimalizują możliwość powstawania wzdęć.

Uwaga! Brak poprawy po stosowanych środkach domowych, nieutulony płacz związany z jedzeniem, niechęć do jedzenia, pojawianie się płaczu w nietypowych dla kolki porach powinny rodziców skłonić do zasięgnięcia porady lekarza, gdyż może się okazać, ze przyczyną niepokoju wcale nie jest kolka, a np. choroba refluksowa przełyku czy inne schorzenie.  

Dowiedz się, jak pomóc swojemu dziecku osiągnąć sukces i sprawić, aby było szczęśliwe...

Kliknij i sprawdź»